مدیریت زخم و انواع آن

زمانی که فرآیند بهبود زخم توسط بیماری های زمینه ای مختل میشود ، زخم مزمن می تواند حتی از یک مصدومیت و جراحت جزئی نیز ایجاد شود .بنابراین موفقیت در درمان زخم به ،وضعیت بهداشتی محل زخم، آماده سازی بستر زخم، انتخاب پانسمان زخم، تجربه حرفه ای متخصصین و همچنین وضعیت فیزیکی بیمار دارد .

در این مقاله سعی بر آن داریم تا اندکی با انواع زخم و درمان های مطلوب برای بیماران خاص آشنا شویم .

بیوفیلم یا زیست لایه :

بر اساس گزارشات به دست آمده ، تقریبا در 60 تا 100 موارد بیوفیلم ها در زخم های غیر قابل درمان حضور دارند .

زیست لایه توسط گروه های مختلفی از باکتری ها ساخته شده و در پزشکی و صنعت اهمییت بالایی دارند .

اگرچه نقش بیوفیلم ها در مزمن شدن زخم هنوز به طور کامل بررسی نشده است اما شواهد حاکی از آن است که زخم های حاوی بیوفیلم به سختی درمان میشوندو یا پروسه آن را به تاخیر می افتد .

بنابراین مدیریت بیوفیلم ها در زخم های مزمن به عنوان راهی اولیه در پروسه مراقبت و درمان زخم به شمار میاید .

زخم حاصل از جراحی:

این گونه زخم ها عموما بر اثر برش در پوست و بر اثر چاقوی کوچک جراحی و در طی عمل ایجاد میشوند .

زخم حاصل از جراحی معمولا با بخیه ، چسب های جراحی بسته میشود .

مراقبت های زخم بعد از عمل شامل :پاکسازی پوست ، حفاظت از زخم به منظور جلوگیری از عوارض آن و نظارت بر آن به هدف بهبود سرعت ترمیم زخم است .

در اغبل موارد با مراقبت های صحیح ، برش های جراحی به طور کامل در حدود دو هفته بعد التیام می یابد .

همان طور که ذکر شد علاوه بر درمان درست زخم ، نظارت برعوارض آن هم مهم است که میتواند شامل :

خونریزی
تشکیل هماتوم
ورم
انسداد جریان خون و نکروز بافت
عفونت
افزایش ترشحات و چرک
اریتم
درد
درجه حرارت بالا
باشد

سوختگی:

هرکسی میتواند در معرض سوختگی قرارگیرد .

سوختگی به سه درجه تقسیم شده و بسته به نوع آن ، درمان متفاوتی دارد .

فقط یک زخم تمیز میتواند بهبود یابد .

مفهوم آماده سازی بستر زخم برای اولین بار در سال 2000 شرح داده شد و به عنوان روش جهانی مدیریت زخم برای تسریع بهبود و افزایش اثربخشی محصولات مراقبت از زخم های پیشرفته تعریف شده است .

آماده سازی درست بستر زخم یعنی:

از بین بردن بافت نکروزه و پوسته خارجی
کنترل ترشحات
مدیریت اختلالات سلولی و عدم تعادل بیوشیمیایی
کاهش تجمع باکتری ها برای مثال بیوفیلم های بستر زخم

زخم های فشاری یا زخم بستر

این زخم ها بر اثر وارد آمدن فشار در یک منطقه و کاهش جریان خون در پوست یا بافت ایجاد میشوند .در ابتدا قرمزی خفیف در منطقه آسیب دیده میتواند حاکی از بروز زخم باشد و یا به نوعی نشانه ای از آسیب به بافت باشد سپس عود کرده ، پوست ، عضلات و استخوان هارا نیز درگیر کند .

مناطقی که بیشتر در معرض این زخم ها قرار میگیرند عبارتند از:

استخوان خاجی، پاشنه،آرنج و کتف

البته زخم های فشاری میتوانند از طریق اقدامات پیشگیرانه به حداقل برسند .

زمانی که این زخم ها ،توسعه می یابند نیاز به یک برنامه درمانی هماهنگ برای بهبودی زخم و از بین بردن تمام عوامل مخل احساس میشود .

پیش نیازهای اساسی برای بهبود زخم باید رعایت شود. این خدمات عبارتند تمیزکردن زخم ، عملکرد گردش خون و تغذیه مناسب از نظر (کالری و مواد مغذی، همراه با مایعات کافی). افراد مسن (به عنوان یک قانون کلی، باید 40 میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن مایعات مصرف کنند .

بسته به میزان آسیب بافت ، این زخم ها به 4 دسته تقسیم میشوند .

پوست شکسته نشده است اما در هنگام لمس قرمزی به سفیدی تبدیل نمیشود
آسیب شامل اپیدرم و درم میشود .پوست اطراف ناحیه آسیب دیده قرمز شده و سایش و تاول مشاهده میشود .
آسیب از طریق لایه های سطحی پوست به عضلات و بافت های چربی رسیده و زخم دهانه پیداکرده است.
آسیب باعث نابودی بافت نرم ، استخوان و مفاصل شده است .

همه میتوانند به این نوع زخم ها مبتلا شوند اما افراد فلج، سالخوردگان و افراد دچار سو تغذیه در معرض بالاتری از ابتلا قرار دارند .

شناسایی افراد در معرض این گونه زخم ها از اقدامات پیشگیرانه محسوب میشود و از مقیاس برادن استفاده میشود . برترین سیستم نمره گذاری است که خطر توسعه زخم فشاری را در بیمار ارزیابی می کند .

این مقیاس خود از شش مقیاس کوچکتر تشکیل شده است

توانایی فرد در پاسخ معنی دار حسی حرکتی
رطوبت
فعالیت بدنی
تحرک
تغذیه
اصطحکاک

البته راهکارهای کاهش فشار دیگری نظیر استفاده از تجهیزات یا تشک های خاص هم در لیست اقدامات پیشگیرانه قراردارند .

زخم های وریدی و شریانی پا

مدیریت زخم و انواع آن

گاهی در قسمت پایین پا و درست در ناحیه مچ پا پوست پا تجزیه شده و زخم ایجاد میشود .

در80 درصد موارد این زخم در اثر بیماری وریدی ایجاد میشودو در 20 درصد موارد زخم در اثر بیماری شریانی پا ایجاد میشود .

گاهی نیز منشا مختلط دارند . این زخم ها میتوانند به سمت ساق پا امتداد یابند و در صورت عدم درمان به زخم های مزمن 6 ماهه مبدل گردند.و حتی بعد از درمان نیز دوباره تکرار شوند .

مقالات بعدی مارا در این زمینه دنبال کنید

منبع : لینک