فشارخون پایین

خلاصه:

فشارخون پایین وضعیتی به هنگام تغییر وضعیت بدن رخ می دهد مانند وقتی که بطور ناگهانی از حالت ایستاده به حالت نشسته تغییر وضعیت می‌دهید و یا بلافاصله دراز می‌کشید. معمولا هنگامی که بدن در حالت ایستاده قرار دارد،نیروی جاذبه موجب می گردد تا خون به بخش های پایینی پا کشیده شود. بدن برای جبران این کمبود خون در قسمت‌های بالایی با بالا بردن ضربان قلب ، خونرسانی به مغز را انجام می دهد.این مکانیسم جبرانی در افراد مبتلا به …

 

انواع فشارخون پایین

پزشکان ،افت ناگهانی فشارخون(هیپوتانسیون) را با توجه به علل و فاکتورهای مرتبط ،به دسته‌های مختلفی تقسیم بندی می‌کنند. برخی از انواع فشارخون پایین عبارتند از:

 

1) فشارخون پایین وضعیتی (orthostatic)

این افت فشار خون ناگهانی،به هنگام تغییر وضعیت بدن رخ می دهد مانند وقتی که بطور ناگهانی از حالت ایستاده به حالت نشسته تغییر وضعیت می‌دهید و یا بلافاصله دراز می‌کشید. معمولا هنگامی که بدن در حالت ایستاده قرار دارد،نیروی جاذبه موجب می گردد تا خون به بخش های پایینی پا کشیده شود. بدن برای جبران این کمبود خون در قسمت‌های بالایی با بالا بردن ضربان قلب ، خونرسانی به مغز را انجام می دهد.این مکانیسم جبرانی در افراد مبتلا به فشارخون وضعیتی با شکست مواجه می‌شود و فرد دچار افت ناگهانی فشارخون می‌شود در نتیجه سرگیجه، سبکی سر و تاری دید را به او دست داده و یا حتی ممکن است غش کند.

–علل بروز فشارخون پایین وضعیتی

افت فشار وضعیتی ممکن است به دلایل گوناگون در فرد رخ دهد که عبارتند از :

از دست دادن آب بدن، دراز کشیدن‌های طولانی مدت، بارداری، دیابت،اختلالات قلبی، سوختگی، گرمازدگی حاد، واریس پیشرفته (که در آن رگ‌ها شدیدا گشاد می‌شوند) و اختلالات عصبی خاص. همچنین مصرف برخی از داروها که در ادامه درباره آن توضیحاتی ارائه خواهد شد،امکان دارد این نوع افت فشار را تحت تاثیر قرار دهد.داروهایی که برای کنترل فشارخون بالا تجویز می‌شوند هم در این امر تاثیرگذارند. افت فشار وضعیتی، اختلالی است که اکثرا در بین سالمندان به چشم می خورد و میتوان گفت، تقریبا 20 درصد از افراد بالای سن 65 سال آن را تجربه کرده‌اند. افت فشارخون وضعیتی نیز در افراد جوان ِسالم هم بروز می نماید به ویژه زمانی که به صورت ناگهانی از روی صندلی بلند می‌شوند و می‌ایستند یا کسانی‌که مدت طولانی پاهایشان را روی هم می‌اندازند، یا وقتی که بعد از یک روز کاری طولانی، چمباتمه می‌زنند.

 

2)فشارخون پایین پس از صرف غذا(postprandial hypotension)

در واقع افت ناگهانی در فشارخون پس از خوردن غذا رخ می دهد و معمولا در بزرگسالان با سنین بالاتر نیز بیشتر به چشم می خورد. وقتی بدن در وضعیت ایستاده قرار دارد به علت وجود نیروی جاذبه، خون در پاها جمع می‌شود. از طرف دیگر پس از خوردن غذا ،باید به دستگاه گوارش بدن مقدار زیادی خونرسانی انجام شود. بدن جهت انجام این کار، معمولا ضربان قلب را افزایش می دهد.از طرفی، توانایی رگ‌های خونی در انتقال خون محدود بوده و به همین علت، این مکانیسم در برخی افراد دچار اختلال می گردد. بنابراین فرد دچار سرگیجه و در برخی موارد غش می شود. افت فشار خون بعد از صرف غذا به فشارخون بالا در افراد با عملکرد دستگاه عصبی خودمختار بسیار شبیه است ،به عنوان مثال در بیماری پارکینسون وضعیت به همین منوال می باشد.کاهش دوز داروهای فشار خون و پرهیز از افراط در خوردن غذا و وعده‌های غذایی دارای کربوهیدرات کمتر، موجب می شود تا علائم این اختلال کاهش یابند.

 

3)فشارخون پایین ناشی از سیگنال‌های مغزی معیوب (افت فشار عصبی)

این اختلال در واقع موجب افت فشار خون پس از ایستادن‌ به مدت طولانی روی پاها می گردد. احساس سرگیجه،حالت تهوع و غش کردن از نشانه‌های این اختلال بشمار می رود. علت وقوع افت فشار عصبی، ایجاد اختلال بین قلب و مغز است و اغلب در بین جوانان مشاهده می‌شود.با ایستادن به مدت طولانی به علت انباشت خون در پاها، قلب تلاش می کند تا خون را به مغز رسانده تا جریان خون را به حالت نرمال برگرداند. اما این مکانیسم در افراد مبتلا به اختلال فشار خون پایین عصبی به خوبی کار نمی‌کند. در این افراد، اعصاب واسط بین قلب و مغز به درستی عمل نمی‌کنند. در حالت طبیعی، اعصاب موجود در بطن چپ قلب باید به مغز پیغام دهند که فشار خون پایین آمده است و برعکس آنها به مغز پیام می‌دهند که فشار خون افزایش یافته است. در نتیجه مغز ضربان قلب را کاهش می‌دهد و این کاهش به افت فشار خون منجر خواهد شد. این عمل موجب جمع شدن مقدار بیشتری خون در پاها می‌شود در نتیجه خون کمتری به مغز می‌رسد. در این هنگام فرد دچار احساس سرگیجه و سبکی در سر شده و حتی ممکن است غش کند.

 

4)فشارخون پایین ناشی از آسیب دیدگی سیستم عصبی

نام دیگر این عارضه”سندرم خجالتی‌ها” نام دارد. این اختلال نادر در اثر آسیب دیدگی پیشرفته سیستم‌های عصبی خودکاری مثل فشار خون، ضربان قلب، تنفس و گوارش رخ می دهد. لرزش ماهیچه‌ ها،کندی در حرکت، ناهماهنگی بین اندام های بدن و گفتار و بی‌اختیاری، از جمله علائم شایع این نوع اختلال محسوب می شوند ولی نشانه ی اصلی آن افت فشار وضعیتی حاد و فشار خون بالا در هنگام دراز کشیدن است.

 

داروهای موثر در بروز فشار خون پایین کدام اند؟

-داروهای مدر مانند هیدروکلروتیازید (hydrochlorothiazide) که به گروه مدرهای تیازیدی متعل اند ، فروزماید (furosemide) یا لازیکس موجب افزایش دفع کلسیم و پتاسیم می‌ شود.

-داروهای آلفا بلاکر مثل پرازوسین (prazosin) و لابیتالول (labetalol).

-داروهای بتا بلاکر مانند آتنولول (atenolol) با نام تجاری تنورمین و پروپانولول (propranolol) با نام تجاری ایندرال (Inderal) و داروی تیمولول (timolol).

-داروهایی که برای بیماری پارکینسون توسط پزشک تجویز می‌شود، مثل پرامیپکسول (pramipexole) یا میراپکس (Mirapex) و نیز تمام داروهای حاوی لوودپا (levodopa).

–داروهای ضد افسردگی که حاوی دوگزوپین (doxepin)، ایمپرامین (imipramine)، پروتریپتیلین (protriptyline) و ترامپیرامین (trimipramine) هستند.

-داروی سیلدنافیل (Sildenafil)، این دارو و ترکیبات شبیه به این نوع داروها در ترکیب با داروهای قلبی نیترو گلیسیرینی که گشادکننده‌ی عروق هستند موجب می گردد تا فشار خون کاهش یابد.

 

منبع : لینک