بزاق‌و نقش آن در دهان شما

خلاصه:

وقتی غذا می خورید بدن شما بزاق‌تولید می کند. هر چه بیشتر غذا را بجوید، بزاق‌بیشتری تولید می شود. مکیدن یک آبنبات نیز باعث تولید بزاق‌می شود. بعضی از بیماری ها و داروها می توانند بر مقدار بزاق‌تولید شده در دهان تأثیر بگذارند. فقدان بزاق کافی، دهان را خشک می کند. خشکی دهان باعث تورم و التهاب لثه، زبان و دیگر بافت های داخل دهان می گردد. در چنین محیطی…

بزاق‌دهان یک مایع بی رنگ و شفاف است که به وسیله ی  چند غده در دهان ساخته می شود. بزاق‌بخش مهمی از یک بدن سالم است. بخش عمده ی  آن را آب تشکیل داده است. اما بزاق‌حاوی مواد مهم دیگری هم نیز هست که بدن برای هضم غذا به آن نیاز دارد و از دندان های فرد محافظت می کند.

بزاق‌برای بدن مهم است زیرا:

1)دهان را مرطوب نگه می دارد

2) هنگام جویدن، چشیدن و بلعیدن به فرد کمک می کند.

3)با باکتری های دهان مبارزه می کند

4)از تنفس بد بو جلوگیری بعمل می آورد.

5)حاوی پروتئین و مواد معدنی است.

6)از مینای دندان محافظت می کند

7)از بروز پوسیدگی دندان و بیماری های لثه  می کند.

8)پروتز دندان مصنوعی را دهان نگه میدارد.

وقتی غذا می خورید بدن شما بزاق تولید می کند. هر چه بیشتر غذا را بجوید، بزاق‌بیشتری تولید می شود. مکیدن یک آبنبات نیز باعث تولید بزاق‌می شود. دیگر تاثیر بزاق بر دهان و دندان کمک به طبیعی کردن pH دهان پس از مصرف غذاهای اسیدی است.

غدد فعال در تولید بزاق، غدد بزاقی نام دارد. این غده ها در داخل گونه ها، در انتهای دهان و در نزدیکی دندان های جلو وجود دارند.

هر فرد دارای شش غده بزرگ و صدها غده کوچک تر است. بزاق از طریق لوله هایی به نام مجاری بزاقی حرکت می کند. معمولا بدن در بعد از ظهر بیشترین مقدار بزاق و در زمان شب کمترین مقدار را تولید می کند.

اما هر فرد با دیگری متفاوت است، بنابراین مقدار طبیعی بزاق برای هر فرد نیز متفاوت است. این امر تشخیص مشکلات بزاق را کمی مشکل می کند.

 

بزاق خیلی کم در دهان

بعضی از بیماری ها و داروها می توانند بر مقدار بزاق تولید شده در دهان تأثیر بگذارند. فقدان بزاق کافی، دهان را خشک می کند.خشکی دهان باعث تورم و التهاب لثه، زبان و دیگر بافت های داخل دهان می گردد. در چنین محیطی باکتری ها به سرعت تکثیر می شوند. یک دهان پر از باکتری و خشک باعث تنفس بدبو می شود.

مهمترین تاثیر بزاق‌بر دهان و دندان جلوگیری از پوسیدگی دندان است. خشکی دهان سبب پوسیدگی سریع دندان و بیماری های لثه یا پریودنتال می شود. بزاق به پاکسازی ذرات ریز غذایی موجود در بین دندان ها کمک می کند. این تاثیر خطر ابتلا به حفره را کاهش می دهد.

یکی از نشانه های خشکی دهان این است که طعم مواد غذایی را مانند قبل متوجه نمی شوید.

دهان خشک در افراد مسن رایج تر است، هر چند دلایل آن تا به امروز مبهم و  نامشخص است. تصور می شود بیماری هایی که بر کل بدن مثل (اختلالات سیستمیک)، تغذیه نامناسب و استفاده از داروهای خاص تأثیر می گذارند در این امرنقش مهمی دارند.

ترشح کم بزاق و خشکی دهان می تواند ناشی از:

-ابتلا به برخی از بیماری ها مانند HIV / AIDS، سندرم Sjogren، دیابت و پارکینسون

-مسدود شدن یک یا چند لوله که سبب تخلیه بزاق (انسداد مجاری‌بزاق) به دهان می شوند.

-شیمی درمانی و پرتودرمانی

-کم آبی بدن

-واکنش بدن به “استرس ”

-اشکال ساختاری  مجاری‌بزاق

-سیگار کشیدن

صدها داروی مصرفی که معمولا که روی مقدار ترشح بزاق‌تاثیر می گذارند و باعث ایجاد خشکی دهان می شوند عبارتند از:

-آنتی هیستامین ها

-داروهای ضد استرس

-سرکوب کننده های اشتها

-برخی انواع داروهای فشار خون

-دیورتیک ها (قرص های آب)

-اکثر داروهای ضد افسردگی

-بعضی داروهای درد (ضد درد)

همیشه از ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی ویا داروساز خود درمورد عوارض جانبی که ممکن است هنگام مصرف داروها مشاهده نمایید، نیز مشورت بگیرید و بپرسید.

 

راهکارهای تولید بزاق‌بیشتر:

برای رفع خشکی دهان و تولید بزاق بیشتر می توانید از این روش ها استفاده کنید:

-نوشیدن مقدار زیادی آب

-جویدن آدامس بدون قند

-مکیدن آب نبات بدون قند

چنانچه دچار خشکی دهان باشید، پزشک یا دندانپزشک استفاده از بزاق مصنوعی را به شما توصیه خواهد کرد.

بزاق‌مصنوعی بدون نسخه به فروش می رسد و دهان شما را مرطوب و راحت نگه می دارد. اما از سوی دیگر دارای پروتئین، مواد معدنی و سایر مواد طبیعی موجود در بزاق‌واقعی نیست که به هضم غذا کمک می کنند.

 

ترشح بیش از حد‌بزاق

معمولا ترشح بیش از حد بزاق‌موضوع نگران کننده ای نیست مگر اینکه روند آن ادامه دار شود. این کاملا طبیعی است که بوی بیشتر یا کمتر بزاق‌بسته به آنچه که می خورید یا می نوشید. بدن شما معمولا با بلعیدن  بزاق‌اضافی در دهان از آن مراقبت می کند.

علت های ترشح بزاق‌بیش از حد:

یک یا چند غده بزاق‌بیش از حد فعال است.

شما مشکل بلعیدن دارید.

این کاملا عادی است که هنگامی که غذاهای بسیار تند می خورید، غدد بزاقی، بزاق بیشتری هم در دهان ترشح کنند. زبان و جوانه های حسی روی آن نقش مهمی در ترشح بزاق‌ایفا میکنند.مثلا وقتی غذای ترش ویا تند می خورید آنها واکنش نشان داده و باعث ترشح بیشتر بزاق می شوند. غذاهای اسیدی در مقایسه با غذاهای شیرین باعث می شود که بزاق‌بیشتری در دهان تولیدشود.

 

صفحه اصلی سایت 

مشاهده دوره های گروه دندانپزشکی

منبع: لینک