گیاه خواری

خلاصه:

اخیرا رژیم های غذایی گیاه خواری دربین جوامع مختلف در حال افزایش هستند. برخی شواهد علمی نشان می دهند که رژیم های گیاهخواری سالم و بی خطر در مقایسه با رژیم های شامل گوشت و منابع غذایی حیوانی فواید مشخصی را به دنبال دارند. یک رژیم گیاه خواری ممکن است بنا به دلایل متنوعی همچون شرایط جغرافیایی، اقتصادی ، مذهبی، اخلاقی و غیره دنبال شود.در دیگر موارد این رژیم برای کاهش وزن، کنترل چاقی، تناسب اندام و یا کاهش خطر ابتلا به …

اخیرا رژیم های غذایی گیاه خواری دربین جوامع مختلف در حال افزایش هستند. برخی شواهد علمی نشان می دهند که رژیم های گیاهخواری سالم و بی خطر در مقایسه با رژیم های شامل گوشت و منابع غذایی حیوانی فواید مشخصی را به دنبال دارند. یک رژیم گیاه خواری ممکن است بنا به دلایل متنوعی همچون شرایط جغرافیایی، اقتصادی ، مذهبی، اخلاقی و غیره دنبال شود.

در دیگر موارد این رژیم برای کاهش وزن، کنترل چاقی، تناسب اندام و یا کاهش خطر ابتلا به بیماری های خاص بیشتر مورد استفاده قرار گرفته اند. پیروی مطلوب از این رژیم ،موثرترین راه را در کاهش حجم  بدن (بی ام ای ) وبهبود وضعیت پلاسما خون  ،کاهش شیوع فشار خون بالا، بیماری قلبی عروقی، سکته ، سندروم متابولیک(سوخت و ساز ) و تصلب شرایین به دنبال خواهد داشت. به علاوه بهبود حساسیت به انسولین در دیابت و سرطان نیز با داشتن این رژیم قابل مشاهده است .برخی مطالعات نشان می دهند که رژیم گیاه خواری با تغییراتی ناسازگار بدن را تحت تاثیر قرار می دهند که شامل: هیپرهموسیستینمی– فقدان پروتئین،کم خون،کاهش مقدار کراتینین در ماهیچه ها و قطع قاعدگی در خانم هایی که فعالیت فیزیکی خود را افزایش داده اند می باشند. .برخی از این تغییرات ممکن است توانایی انجام فعالیتهای جسمانی را کاهش دهند. در عین حال نتیجه منطقی و عادلانه این است که اثرات مفید رژیم گیاه خواری به مراتب از مضرات آن مهم تر هستند. شایان ذکر است که واژه رژیم گیاه خواری در برخی مقالات بدرستی تعریف نشده و ممکن است شامل رژیمهای غذایی متنوعی باشد .

رژیم گیاه خواری چیست؟

رژیم های گیاه خواری شامل ماده غذایی است که بر پایه حبوبات،سبزیجات، بذر و دانه های روغنی، گردو و قارچ می باشد. بسیاری از انواع رژیم های گیاه خواری قوانین یکسانی در حذف مصرف  گوشت،ماهی و مرغ دارند در حالی که برخی تخم مرغ، شیر و محصولات لبنی را هم از رژیم خود حذف کرده اند که (رژیم نباتی ) نامیده می شود.

رژیم های گیاهخواری در کربوهیدرات فاکتور n ، اسیدهای چرب، فیبر رژیمی، کاروتینوئید،فولیک اسید، ویتامین سی، ویتامینE ، منیزیم و در پروتین ها،کالری ها، چربی ها، زنجیره طولانی اسید چرب ان۳، کولین ، رتینول، ویتامین دی ،ویتامین ب۱۲، ید ،کلسیم، اهن و روی بسیار فقیر است. سازمان رژیم غذایی امریکایی اذعان دارد که رژیم های گیاه خواری متعادل می توانند نیازهای روزانه مواد غذایی را تامین کنند و برای تمام مراحل زندگی همچون بارداری ،شیردهی ،نوزادی، کودکی، نوجوانی و پیری مناسب هستند. این گونه مواد غذایی بر پایه گیاهان متاسفانه در معرض الوده شدن توسط بسیاری از سم های صنعتی که شامل نیترات هستند  می باشند. اینگونه مواد غذایی برای سلامتی بسیار مفید هستند .علاوه بر این فاکتورهای غیر رژیمی مثل سبک زندگی سالم که مبتنی بر فعالیت فیزیکی و اجتناب از فعالیتهای مضر همچون  مصرف سیگار و الکل در کارامدی رژیم گیاه خواری بسیار موثر هستند. محققان ثابت کرده اند که گیاه خواران نسبت به افرادی که رژیم های سنتی را دنبال میکنند از سطح سلامتی بالاتر و کاهش درد ناشی از  بیماری ها و عزت نفس بالاتر در عادت های غذایی مناسب برخوردارند. با این وجود بحث هایی در رابطه با فواید رژیم گیاه خواری وجود دارد .

وسواس فکری جامعه مدرن در مورد کاهش وزن ،منجر به ایجاد  رژیم های غذایی متعدد شد. بسیاری از فواید حقیقی در کنترل چاقی و اضافه وزن به شرط این که موفقیت فقط در صورت وفاداری به رژیم و انجام فعالیتهای فیزیکی اضافی تضمین خواهد شد.

مطالعات بسیاری کاهش شاخص بی ام ای در افراد گیاه خوار را نشان می دهند.در پژوهش هایی میانگین حجم توده بدن در اقایان و خانمها به ترتیب ۷.۶ کیلوگرم و۳.۳ بود که در مقایسه با گوشت خواران بسیار کمتر است . نتایج تحقیقی نشان داد که گوشت خواران نسبت به گیاه خواران در سن ۲۰-۹۷  ،  میانگین بی ام ای بالاتری دارند و در مردان  ۱.۹۲ و در زنان ۱.۵۴ می باشد.

در بررسی انجام شده بر روی گروهی متشکل از ۲۲۴۳۴ مرد و ۳۸۴۶۹ زن ،عوامل موثر در رژیم های گیاهخواران برای مقابله با چاقی مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش بی ام ای آنها در شش گروه ازمایشگاهی مورد ارزیابی قرارگرفت.نتیجه ی این مطالعه نشان داد که رژیم های گیاه خواری می تواند در کاهش حجم بدن بسیار موثر باشند.

خوردن حجم زیادی از سبزیجات و میوه ها که بخش اصلی یک رژیم گیاه خواری را تشکیل می دهند اثرات مفیدی بر سیستم گوارش بدن دارند . مواد غذایی با پایه ی گیاهی، منبع غنی آنتی اکسیدان ها هستند.

از فعال ترین آنتی اکسیدان ها در بدن میتوان به فلاوونید ها وکاروتینوءیدها ( لیکوپن لوتین بی کربونات  کریپتوکسانتین – زاکسانتین ) نیز اشاره کرد .فعالیت زیستی انها در جلوگیری از اکسیداسیون کلسترول ال دی ال  – افزایش کلسترول اچ دی ال و کاهش کل کلسترول متمرکز درچرخه است که خطر ابتلا به تصلب شرایین را در فرد کاهش می دهد.

در پژوهشی،فرم های لیپید پلاسمای خون در هر دو گروه گیاه خوار و گوشت خوار مورد بررسی قرار گرفته شد و طبق نتیجه بدست امده گروه گوشت خوار میزان بالاتری از حجم خون نسبت به گروه گیاه خوار داشتند. همچنین فشار خون انقباضی بالا در گروه گوشت خوار نیز مشاهده شد. درنهایت کاملا واضح است که دنباله روی مطلوب رژیم گیاه خواری میت واند بدن را در مقابل فشار خون بالا  مقاوم و خطر ابتلا به بیماری های قلبی، سکته و تصلب شرایین را کاهش خواهد داد.

حجم زیاد کربوهیدرات و حجم کم چربی موجود در رژیم گیاه خواری حساسیت سلول ها به انسولین را افزایش داده و موجب حفاظت در برابر دیابت می شود .  شیوع دیابت نوع ۲ در گروهای گوشت خوار ۷.۶  و نیمه گیاه خوار ۶.۱ ،ماهی خوار ۴.۸   ،لوکتو گیاه ۳.۲ و نباتی ها ۲.۹ است.

تحقیقی ارتباط بین افزایش حساسیت سلول ها به انسولین و مصرف سبزیجات و دانه ها را مورد بررسی قرار داد. در حقیقت خطر کمتر ابتلا به سندروم متابولیک در گیاه خواران  در مقایسه با گوشت خواران ونیمه گیاه خواران به اثبات رسید.

رژیم های نادرست گیاه خواری منجر به کاهش سطح ویتامین ب ۱۲ – افزایش تولید  هموسیستین خون که توام با افزایش ریسک شیوع بیماری قلبی عروقی است- کاهش در سطح هورمون های جنسی خون و قطع چرخه قاعدگی می شود .

یک سری مغایرتها در مورد ایمنی رژیم گیاه خواری به هنگام اجرا توسط ورزشکاران پدید آمد. تامین کافی پروتین ها، آهن و کراتینین همراه با ایجاد چرخه قاعدگی نامنظم در خانم هایی که تمرینات سخت دارند مد نظر قرار گرفت. بررسی بارو همکارانش نشان می دهد که گیاه خواری اگر شامل محصولات لبنی وتخم مرغ باشد می تواند پروتئین فراوانی را برای بدن فراهم کند. گیاهخواران می توانند رژیم خود را با  پروتئین های حبوبات، دانه ها و گردو تامین کنند . در بیشتر موارد ورزشکاران گیاه خوار می توانند  سطح آهن را با مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین سی -سیتریک اسید -مالیک اسید -تراتاریک اسید- فروکتوز وسوربیتول تامین نمایند  . سطح پایین کراتینین در ورزشکاران گیاه خوار می تواند با استفاده از کراتینین بعنوان مکمل غذایی افزایش یافته و عملکرد فیزیکی و قدرت ماهیچه ها را بهبود بخشد .

نتیجه گیری

کاملا منطقی است که نتیجه بگیریم اثرات مفید رژیم گیاه خواری بسیار مهمتر از مضرات آن هستند .مقالات منتشر شده تصویری واضح از رژیم گیاه خواری با  بی ام ای کم- بیماری قلبی کرونری –فشارخون بالا – دیابت نوع دو و سندروم متابولیک نشان میدهد.گیاه خواران همچنین در معرض خطر کمتری نسبت به سرطان کلون، روده و معده –پروستات و دیگر سرطان ها دارند. عامل کاهش خطر ابتلا به بیماری های مزمن در گیاه خواران،  امید به زندگی بیشتری را نسبت به غیر گیاه خواران بوجود آورده است.